در این شماره گاهنامه، برخی موارد مرتبط با پک مرطوب در استریلیزاسیون بخار مرور می شود.

Wet Pack & Wet Load

با توجه به استفاده بسیار معمول از روش استریلیزاسیون بخار آب در مراکز درمانی کشور، لازم است همواره به نکات مرتبط با این نوع فرآیند توجه ویژه شود، چرا که با به فراموشی سپردن نکات ظریف در کار، گاهی نتایج مطلوب به دست نمی آید.

هستند مراکزی که گهگاه دقت نمی کنند یک چرخه استریلیزاسیون بخار باید تمام مراحل را به درستی انجام دهد: هوا را از چمبر و وسایل داخل آن خارج کند، وسایل را گرم کند و استریل نماید، و سپس وسایل و پک ها را خشک نماید.

در صورتی که داخل یا خارج پک، آب و رطوبت باقی مانده باشد، آن پک را پک مرطـوب یا Wet Pack خطاب مـی کنیم و اگـر بـیش از یک پک دچار این مشکـل باشد، کل بـار داخـل چمبر، بار مرطوب یا Wet Load در نظر گرفته خواهد شد. یک پک مرطوب، غیراستریل محسوب می شود و باید پس از کشف و رفع مشکل، مراحل استریلیزاسیون دوباره برای آن تکرار شود.

Moisture

رطوبت باقی مانده و قابل مشـاهده بر روی پک یا در داخل بسـته بندی، پـس از پایـان استریلیزاسیون و خنـک شـدن، آن پـک را یـک “پـک مـرطـوب” یـا “Wet Pack” نام خواهد داد.

رطوبت می تواند به شکل نم، قطرات، و یا توده ای از آب بر روی پک یا داخل آن باشد. تقسیم بندی پک مرطوب با توجه به محل رطوبت است، یعنی در داخل پک است یا بر روی آن.

اگر پک مرطوب در بخش استریل مرکزی مشاهده شود، نباید آن را انبار کرد یا تحویل مصرف کننده داد. اگر پک مرطوب در محل مصرف مثلا اتاق عمل دیده شود، نباید از آن استفاده کرد. این موضوع در خدمات بخش استریل مرکزی و هم چنین عمل های جراحی تاخیر ایجاد می کند.

درست است که گفته می شود “پس از پایان استریلیزاسیون و خنک شدن”، اما در صورتی که از تکنیک نیم باز کردن درب دستگاه برای خنک شدن پک ها در پایان سیکل استریلیزاسیون استفاده می شود، نباید در پایان سیکل و پیش از آغاز خنک شدن، بر روی پک ها رطوبتی مشاهده شود، به ویژه بر روی بسته بندی های با جنس جاذب رطوبت. پس سطح خارجی پک ها باید به محض خروج از استریلایزر خشک باشد.

پک ها در پـایان سیکل استریلیـزاسیون بخار کاملا داغ هسـتند. پیـش از خـنک شدن پک ها نباید آن ها را با دست لمس کرد، چرا که اختلاف دمای بین انگشتان دست و سطح پک ها امکان ایجاد کندانس و در نتیجه انتقال آلودگی به داخل پک را دارد.

از طرف دیگر نباید پک های داغ را بر روی قفسه های سرد قرار داد، پک ها را تا سردشدن بر روی ترالی خود دستگاه که داخل دستگاه گرم شده بوده است نگه دارید (بهینه این است که یک استریلایزر چند ترالی داشته باشد؛ یکی در دستگاه در سیکل استریلیزاسیون، یکی در حال سردشدن، یکی در حال پرشدن برای سیکل بعدی). پک های داغ هم چنین نباید در معرض باد سرد برای خنک شدن قرار بگیرند.

جنس مواد بسته بندی در استریلیزاسیون طوری انتخاب و ساخته می شوند که در حین سیکل استریلیزاسیون به عامل استریل کننده اجازه نفوذ و خروج دهند و در پایان سیکل، به عنوان سد و مانعی بین ابزار و وسایل استریل شده و محیط خارج از پک عمل کنند. گرچه سازنده مواد بسته بندی یا کانتینر، این ضمانت را فقط در صورتی می توانند بدهند که بسته بندی (کاغذ، پارچه، …) یا فیلتر کانتینر، خشک و سالم باشد.

مرطوب بودن پک، چه در داخل و چه در خارج، می تواند مانند یک فتیله مسیری برای میکروارگانیسم ها ایجاد کند تا از محیط بیرون به داخل پک نفوذ کنند.
نوع رطوبت ایجادشده در یک پک، به وسایل و جنس بسته بندی بستگی دارد. مثلا بسته بندی با جنس جاذب آب مانند پارچه 100درصد کتان، رطوبت را به شکل جذب شده و نم نگه می دارد و قطرات آب بر روی آن ها مشاهده نمی شود.

آن نوع مواد بسته بندی که اجازه نفوذ به آب را نمی دهند ممکن است مقدار کمی از آب را جذب کنند و باقی آن به شکل قطرات ریز آب بر روی سطح قرار بگیرند یا از روی سطح آن بغلتند. اما موادی که سخت هستند و از فلز یا لاستیک ساخته شده اند، رطوبت ایجادشده در زمان گرم شـدن را به هـیچ مقدار جذب نمی کنند و رطوبت ایجادشده بر اساس شکل سطح وسیله یا بسته بندی، ممکن است به شکل قطرات باشد یا از روی آن بغلتد. به همین دلیل پک های

قرارداده شده در زیر این نوع پک ها ممکن است رطوبت غلتیده را جذب کنند، به همین دلیل است که توصیه می شود کانتینرهای فلزی در طبقات پایـین و پک های پارچه ای در طبقات بالاتر در چمبر استریلایزر بخار چینش شوند و یا در زیر چنین پک هایی در صورت تایید سازنده آن ها، از مواد جاذب کمکی استفاده شود تا در طول سیکل رطوبت ایجادشده آسان تر خشک شود.

در زمان مشـاهده یـک قـطره کوچـک در داخـل یک ست یا پک با جنس بسته بندی پارچه ای یا کاغذی، ممکن است به ذهن برسد ایـن قطره یا قطرات، آن قدر کم هستند که مشکلی نباید در کار ایجاد شود، اما نکته این است که باید توجه کرد این قطرات می تواند باقی مانده رطوبتی باشد که بیرون پک را هم مرطوب کرده بوده و حالا سطح بیرونی پک خشک شده و رطوبت تنها در داخل پک به شکل قطرات باقی مانده است.

البته در مورد کانتینرهای فلزی مورد استفاده در بسته بندی باید با سازنده آن مشورت کرد، چرا که بر اساس نوع طـراحـی آن کانتـینر، ممـکن اسـت رطـوبت داخـلی مسیـری بـرای ورود میکروارگانیسم باشد یا نباشد.

علت ایجاد رطوبت و آب در پک ها به دلیل روش عملکرد این نوع فرآیند استریلیزاسیون است. بخار آب، ابزار و وسایل داخل چمبر را تا دمای لازم و تعیین شده برای استریلیزاسیون گرم می کند و این گرم کردن را با انتقال انرژی گرمایی نهفته اش انجام می دهد. در زمان این انتقالِ انرژی و گرم کردن، بخار تغییر فاز می دهد و کندانس یا چگالیده و تبدیل به آب می شود.

این فرآیند تا زمانی که تمام آنچه در چمبر قرار دارد به دمای بخار ورودی به چمبر برسد، ادامه خواهد داشت. وسایل فلزی، به ویژه، نیاز به انتقال حرارت بیشتری برای رسیدن به دمای استریلیزاسیون دارند و در نتیجه هر چه میزان جرم فلزها در بار بیشتر باشد یا تراکم بار بیشتر باشد، آب بیشتری در نتیجه کندانس بخار ایجاد می شود.

در یک سیکل نرمال استریلایزر بخار، بیشتر آنچه از میعان ها ایجادشده است، از چمبر تخلیه می شوند و اگر آبی باقـی مانـده باشد، تبخـیر و از چـمبر خارج می شود. اگر آب باقی مانده آن قدر زیاد باشد که دوباره تبخیر نشود، می تواند منجر به پک مرطوب شود.

رابطه ایجاد کندانس ایجادشده با توجه به وزن وسیله ای که قرار است استریل شود به این شکل است:

که در آن داریم:

C مقدار کندانس ایجادشده بر حسب میلی لیتر

W وزن محصول یا وسیله بر حسب پوند

CP حرارت ویژه محصول یا وسیله

ΔT اختلاف دمای استریلیزاسیون با دمای ابتدایی محصول بر حسب فارنهایت

این رابطه نشان می دهد هرچه وزن بیشتر باشد، مقدار کندانس ایجادشده بیشتر خواهد بود. برای نمونه، فرض کنید یک سینی حاوی ابزار فولاد ضدزنگ با وزن 15 پوند در پارچه چیت موصلی کتان با وزن 2 پوند بسته بندی شده است (هر پوند حدود 453 گرم است). مقدار حرارت ویژه برای استیل ضدزنگ 1/0 و برای پارچـه چیـت موصـلی کـتان 31/0 است.

اگر دمـای استـریلـیزاسـیون 270 درجه فارنهایت (132درجه سانتی گراد) باشد و دمای ابتدایی وسایل و پک 70 درجه فارنهایت (21درجه سانتی گراد) در نظر گرفته شود، مقدار کندانس ایجادشده برابر 240 میلی لیتر خواهد بود.

به منظور از بین بردن کندانس ایجادشده، باید انرژی کافی به آن داده شود تا تبخیر شکل گیرد و سپـس بـخار ایجادشده از چمبر خارج شود. در مرحله خشک کن استریلایزر بخار، بخار به سرعت از چمبر خارج می شود و شرایطی چون خلا، گرمای خود پک های داخـل چمبر، و گرمای دیواره های چمبر به خشک شدن کمک می کنند.

علت خلا نگه داشتن فشار چمبر در مرحله خشک کن این است که آب در فشار پایین تر محیـط اطرافش، در دمای پایین تری تبخیر می شود (یکی از دلایلی که اتوکلاو گراویتی یا ثقلی، خشک کردن ضعیف تری نسبت به یک اتوکلاو با خروج هوای دینامیک مانند نوع پیش و پس خلا دارد همین موضوع است، فشار در مرحله خشک کن در نوع گراویتی بالاتر است).

گرمای دیـواره های چـمبر، هـم به شکـل رسانـایی و هـم به شکل تابشی به خشک کردن کمک می کند، یکی از مزایای تمیز بودن دیواره های چمبر همین کاربرد است. دقت کنید هر چه فاصله از منبع گرما (خود وسایل و دیواره ها) بیشتر باشد، خشک شدن زمان بیشتری نیاز خواهد داشت، این موضوع در درون یک پک هم برای وسایل کاملا صادق است.

Why

ایجاد شدن پک مرطوب، ممکن است یک دلیل یا بیشتر داشته باشد. ممکن است مرطوب بودن پک به شکل گهگاهی رخ دهد که نشان می دهد عامل یا عواملی در مراحل مختلف تغییر می کند یا تغییر کرده است.

یافتن دلیل یا دلایل وجود پک مرطوب همیشه ساده نیست. دلایل معمول پک مرطوب در این گروه ها باید جستجو شود:

1. آماده سازی ست، بسته بندی و بارگذاری

2. دیگ بخار یا مولد بخار و موارد مرتبط با تامین بخار

3. انبارش و حمل پک های استریل شده

4. دستگاه استریلایزر

پس در صورت رخداد پک یا بار مرطوب، باید زمان و مکان پک مرطوب، محتوای پک، آماده سازی پک، روش جابه جایی و انبارش پک، عملکرد استریلایزر، و منبع بخار بررسی شوند.

در اینجا فهرستی از دلایل ممکن آورده می شود:

• چینش ابزار و وسـایل در یک پـک به شکلی که رطوبت را در خود نگه می دارد

• چینش ست به شکلی که وزن آن سنگین شود

• چینش ست به شکلی که ابزار و وسایل در آن متراکم باشند

• پک های شامل پارچه، بسیار متراکم و فشرده به هم بسته شده اند

• بسته بندی ابزار و وسایل در حالی که هنوز خشک نشده اند

• وجود مواد با جنس خاص مانند پلاستیک و سیلیکون که تبادل گرمایی کمی دارند

• بارگذاری پک ها در چمبر بیش از ظرفیت کاری استریلایزر

• چینش و قراردادن نامناسب پک ها در چمبر استریلایزر

• اشکال در نصب و راه اندازی استریلایزر و یا دیگ بخار

• نگهداری و رسیدگی ناکافی به مولد بخار یا دیگ بخار

• نگهداری و رسیدگی ناکافی به تله های بخار و لوله کشی ها

• نگهداری نامناسب استریلایزر، مثلا تخلیه مسدودشده

• تغییرات بخار مرکزی در زمان ها یا فصول خاص

• شرایط نامناسب انبارش پک های استریل شده

برای مرور چند نمونه، فرض کنید چمبر استریلایزر را به چهار ربع تقسیم کنیم. اگر رطوبت در سطح خارجی پک های مرطوب فقط در ربع بالا و عقب مشاهده می شوند، این در ربعی است که نزدیک به نقطه ورود بخار به چمبر است (این یک مثال است و ممکن است یک سازنده نقطه دیگری را برای ورود بخار طراحی کرده باشد).

پس یک دلیل محتمل برای مشاهده پک مرطوب در این ربع، کیفیت پایین بخار ورودی می تواند باشد که این نقص خود دلایل بسیاری دارد.

اگر رطوبت در سطح خارجی پک های مرطوب در ربع پایین و جلو مشاهده می شوند، ممکن است دلیل آن نقص سوپاپ تخلیه باشد که اجازه ورود آب به داخل چمبر را می دهد؛ دلیل ممکن دیگر می تواند ایراد در تله جاکت (پوشش خارجی چمبر) باشد که اجازه جمع شدن آب در پایین جاکت را می دهد و امکان مرطوب شدن پک های قرارداده شده در پایین چمبر را فراهم می کند.

در صورت وجود خطی از رطوبت بر روی پک هایی در یک محل چمبر، علت ممکن است از چکیدن قطرات در مسیر طبقات داخل چمبر باشد که در صورت امکان می توان از مواد جاذب بر روی طبقات استفاده کرد یا جنس طبقات را سبکتر انتخاب کرد.

در صورتی که رطوبت بر روی سطح پک ها، بر روی پک های قسمت خاصی مشاهده نشود و در تمام چمبر پراکنده باشد، اشکال می تواند در متناسب نبودن مرحله خشک کن دستگاه با اندازه و تراکم بار چمبر، و یا چینش نادرست پک ها در چمبر باشد. درست است که در زمان نگارش این گاهنامه، بیشینـه وزن توصیه شده برای پک ها 25 پوند معادل حدود 5/11 کیلوگرم است، اما باید دقت کرد که وزن پک حـاوی پارچه بیـش از 12پـوند معادل 5/5 کیلوگرم نباشد (می توانید گاهنامه شماره 304 را ببینید).

در عین حال اندازه هندسی پک حاوی پارچه و تراکم یا چگالی آن باید مدنظر باشد. باید طبقات داخل چمبر (قفس یا ترالی آن) طوری باشد که چینش پک ها اجازه ورود و گردش بخار و در پایان خشک شدن را بدهد.

فاصله حدود یک بند انگشت بین پک ها برای این امر، فاصله مناسبی است، باید بتوان دست را بین پک ها بدون تکان دادن پک ها سُـر داد. بهترین راه حل این است که از سازنده استریلایزر، طبقات متناسب با اندازه و نوع پک ها را درخواست کنید.

از آن جایی که جرم و چگالی فلز و ابزار فلزی با میزان کندانس ایجادشده رابطه مستقیم دارد، یکی از عوامل مشاهده رطوبت در داخل پک ها می تواند ناشی از عدم توزیع یکنواخت و مناسب وسایل و ابزار در یک ست باشد. برای کمک به این موضوع باید به چیدمان و آرایش ابزار در داخل پک توجه کرد، در صورت امکان از سبد و سینی توری استفاده کرد، یا از دو طبقه سبد یا بیشتر (در کانتینرها) و یا دو سینی مجزا یا بیشتر بهره برد،

در صورت تایید سازنده جنس بسته بندی از مواد جاذب آب با اندازه مناسب برای کف سینی و بین ظرف های گود که داخل یکدیگر گذاشته می شود (مانند گالی پات ها، ریسیورها،…) استفاده کرد تا خشک شدن تسهیل شود.
گاهی برخی پک ها به شکل زاویه دار در چمبر قرار داده می شود و کندانس ایجادشده در یک گوشه جمع می شود و در زمان برداشتن پک در صورتی که آب باقی مانده باشد، آب حرکت می کند و خود را به بسته بندی می رساند و آن را مرطوب می کند.

برخی سازندگان ابزار در طراحی وسایل توجهی به مراحل استریلیزاسیون در مراکز درمانی و نکات خاص آن ندارند. اگر ابـزار یا وسیله ای که خریداری کرده اید و با روش های مرطوب آن را استریل می کنید، همواره آب را نگه می دارد و امکان خشک شدن ندارد، موضوع را به اطلاع سازنده آن برسانید.

Documentation

اگر پک مرطوب در بخش استریل مرکزی مشاهده شود، نباید آن را انبار کرد یا تحویل مصرف کننده داد. اگر پک مرطوب در محل مصرف مثلا اتاق عمل دیده شود، نباید از آن استفاده کرد. رخ دادن پک مرطوب باید مستند شود. برای هر بارِ استریلایزر که حاوی پک مرطوب است، بهتر است یک فرم تکمیل شود. توصیه می شود یک عکس از کل بار چمبر، پک مرطوب و محتویات آن گرفته شود یا دست کم یک شکل کلی از چینش و محل قرارگرفتن پک ها رسم شود.

در فرم پک مرطوب باید دست کم چنین مواردی مکتوب شود:

• تاریخ و ساعت

• کد استریلایزر و شماره سیکل آن

• نام یا کد کاربر

• زمان های مرتبط با سیکل (گرم کردن، خشک کردن)

• وزن کلی بار و وزن پک یا پک های مرطوب

• وضعیت ترالی بارگذاری و یا ترالی یا قفسه داخل چمبر

• داخل یا بیرون بودن رطوبت در پک مرطوب

• نوع و مقدار رطوبت در پک مرطوب

• فاصله زمانی بین پایان سیکل استریلایزر و مشاهده پک مرطوب

• دما و رطوبت محل ها در بخش استریل مرکزی

• توضیحات و نظرات

در صورت مشاهده پک مرطوب در محل استفاده مانند اتاق عمل، موارد قابل تکمیل پر می شود و باقی موارد توسط بخش استریل مرکزی پر می گردد.

Investigation

همان طور که پیش تر بیان شد، ایجاد شدن پک مرطوب، ممکن است یک دلیل یا بیشتر داشته باشد، اما نکته در این است که حتما باید بررسی و تحقیق با تمام جزئیات انجام شود. دقت کنید بدون بررسی و تحقیق، در همان ابتدای امر، دستگاه استریلایزر یا پرسنل به عنوان عامل خطا در نظر گرفته نشوند.

یافتن دلیل یا دلایل پک یا بار مرطوب نیاز به همکـاری یک تیـم ویژه دارد. این تیم می تواند شامل مسئول و پرسنل بخش استریل مرکزی، مسئول کنترل عفونت، مسئول بهداشت محیط، مسئول اتاق عمل، مسئول تجهیزات پزشکی، پرسنل مرتبط با دیگ بخار، نماینده شرکـت سازنـده استـریلایزر، و هر آن که با توجه به روش کار مرکـز درمانی می تواند در یافتن دلیل پک مرطوب کمک کند باشد.

با توجه به این که معمولا اشکال در آماده کردن و چینش پک ها در استریلایزر از اصلی ترین دلایل ایجاد پک مرطوب است، بررسی و مرور دوره ای تکنیک های آماده سازی، بسته بندی، و چینش پک ها در چمبر استریلایزر و ممیزی پرسنل برای اطمینان از انطباق عملکرد آن ها، یک قدم مفید در رفع و پیشگیری از ایجاد پک مرطوب خواهد بود.

فرآیند علت یابی و تحقیق را می توان با ارائه پرسش هایی آغاز کرد:

• آیا پک مرطوب در یک ساعت مشخص از روز کاری مشاهده می شود؟

• آیا پک مرطوب در شیفت های خاصی رخ می دهد؟

• آیا تغییر فصل تاثیری در رخداد پک مرطوب دارد؟

• آیا مشکل پک مرطوب فقط برای ست های خاصی رخ می دهد؟

• پک مرطوب در کدام استریلایزر رخ می دهد؟

• پک مرطوب در کدام طبقه یا نقطه چمبر مشاهده می شود؟

• آیا ارتباطی بین تعداد و حجم پک های یک بار با رخداد پک مرطوب وجود دارد؟ (مثلا بار کم خشک باشد و در بار زیاد پک مرطوب دیده شود)

• آیا پک ها بیش از حد تنگ و محکم بسته می شوند؟

• آیا مرطوب بودن پک در داخل آن است یا بیرون آن یا در هر دو سمت؟

• آیا در وسایل لوله ای یا لومن ها در پک، آب وجود دارد؟

• آیا به شکل دوره ای، پک یا پک هایی به شکل رندوم در انتهای سیکل استریلیزاسیون برای بررسی خشک بودن داخل آن ها برداشته می شوند؟

• آیا آموزش چینش ابزار و وسایل در ست های مختلف به شکل روتین و برای ست های جدید وجود دارد؟

• آیا آموزش چینش پک های مختلف در چمبر استریلایزر اجرا شده است؟

• آیا فاصله کافی بین پک ها در چمبر استریلایزر وجود دارد؟

• آیا تفکیکی بین پک های مختلف در زمان چینش در چمبر استریلایزر وجود دارد؟ آیا روال مشخصی برای این موضوع تدوین شده است؟

• آیا پرسنل جدید در بخش استریل مرکزی وجود دارد؟

• آیا پک مرطوب بیشتر در ست های بسته بندی شده توسط یک پرسنل خاص دیده می شود؟

• آیا آموزش تکنیک های بسته بندی به روز انجام شده است؟

• آیا کانتینرها در چمبر استریلایزر بر روی هم قرار داده می شوند؟ آیا روش بر روی هم قراردادن آن ها و تعداد آن ها بر روی هم، مطابق با توصیه سازنده کانتینر است؟

• آیا روش اجرایی بازخوانی یا Recall در مرکز برای پک های استریل شده وجود دارد؟

• آیا طراحی تهویه و هواسازی در محل طوری هست که اختلاف دمای زیاد در بین بخش های مختلف کاری وجود نداشته باشد؟

• آیا طراحی تهویه در محل طوری هست که تعداد دفعات مناسب تعویض هوا انجام شود؟ (به گاهنامه شماره 210 یا پوستر شماره 18 مراجعه کنید)

• آیا اختلاف فشار مناسبی بین هوای بخش بارگذاری و تخلیه ایجاد شده است؟

• آیا تنظیمات لازم برای داشتن دما و رطوبت نسبی مناسب در بخش استریل مرکزی در فصل های مختلف اجرا می شود؟

• آیا میزان رطوبت نسبی هوا در محل بسته بندی پک ها مناسب است؟

• آیا تست خلا به درستی انجام می شود؟ (این تست توسط خود استریلایزر پس از اجرای برنامه مربوطه انجام می شود. حداقل تعداد دفعات انجام آن بر اساس توصیه سازنده استریلایزر خواهد بود)

• آیا نتیجه تست خلا مطلوب است؟

• آیا آزمون بووی دیک به درستی انجام می شود؟

• آیا نتیجه آزمون بووی دیک مطلوب است؟

• آیا توری تخلیه چمبر استریلایزر به شکل روتین بازرسی و تمیز می شود؟

• آیا تخلیه استریلایزر به شکل روتین بازرسی و تمیز می شود؟

• آیا از ترالی یا قفسه مناسبی داخل چمبر استفاده می شود؟

• آیا از مواد جاذب رطوبت بر روی طبقات ترالی یا قفسه داخل چمبر استفاده می شود؟

• آیا از مواد جاذب رطوبت در داخل پک ها استفاده می شود؟ آیا مستندات محصول و صلاحیت آن برای این کاربرد مورد بررسی قرار گرفته است؟

• آیا پک ها پس از بسته بندی با ترازو وزن می شوند؟

• آیا وزن پک ها با توصیه سازنده استریلایزرهمخوانی دارد؟

• آیا دستور استفاده یا IFU برای ابزار و وسایل در دسترس پرسنل هست؟

• آیا ابزار و وسایل داخل پک، ثابت و یکدست چیده می شوند یا در زمانی که پک ها در چمبر چیده شوند، امکان سُر خوردن آن ها در داخل پک وجود دارد؟

• آیا ابزار یک ست همیشه یکسان هستند یا گاهی تغییر می کنند؟

• آیا از نگهدارنده های ابزار مانند مت سیلیکونی و مشابه آن در سینی ها و سبدها استفاده می شود؟

• آیا ابزار چند تکه، پیش از مونتاژ یا اسمبل کردن، کاملا خشک می شوند؟

• آیا ابزار و وسایل از دستگاه واشینگ یا شستشوی خودکار، خشک بیرون می آیند؟

• آیا ممکن است ابزار و وسایل مرطوب هم بسته بندی شوند؟

• آیا آمار دقیقی از ابزار و ست های موجود در دسترس است؟

• آخرین نیازسنجی انجام شده برای برآورد آمار دقیقی از کمبود ابزار و ست ها چه زمانی بوده است؟

• آیا ارزیابی مدونی برای صحت شـستشوی دستـی و خودکار ابزار انجام می شود؟ آخرین باری که اجرا شده است چه زمانی بوده است؟

• زمانی که تغییری در روند شستشو و روش اجرای آن آغاز می شود، آیا این طور در نظر گرفته می شود که این تغییر تاثیری در مراحل دیگر ندارد؟ یا ارزیابی جدیدی اجرا می شود؟

• آیا صافی یا توری های چمبر استریلایزر تمیز هستند؟

• بازه فشار بخار ورودی به استریلایزر چند است؟ در بازه مجاز است؟

• فشار آب استریلایزر چقدر است؟ (فشار آب در عملکرد سیستم خلا تاثیرگذار است)

• آیا ارتفاع از سطح دریا در تنظیمات استریلایزر به درستی وارد شده است؟ (فقط برخی دستگاه ها چنین آیتمی دارند

• آیا نگهداری پیشگیرانه (PM) برای استریلایزر و تاسیسات مرتبط انجام می شود؟

• آخرین بار و توسط چه کسی، PM اجرا شده است؟

• آیا کالیبراسیون برای استریلایزر توسط مجری مجاز انجام می شود؟

• آخرین باری که کالیبراسیون انجام شده است چه زمانی بوده است؟

• آیا در صورتی که گزارش کالیبراسیون بیانگر این بوده است که یک یا چند متغیر در خارج از بازه مجاز است، تنظیمات لازم توسط مجری مجاز انجام شده است؟

• آیا پس از مشاهده پک مرطوب هیچ کالیبراسیونی اجرا شده است تا تصدیقی باشد بر مجاز بودن بازه متغیرهای سیکل استریلیزاسیون؟

• آیا ترالی یا گاری مخصوص بارگذاری و تخلیه پک ها دارای آبگذر است؟ (آبگذر یا ریل چکیدن آب برای هدایت آب در زمان چکیدن است)

• آیا آبگذر ترالی به درستی عمل می کند؟

• آیا استریلایزر در محل مسطحی قرار دارد و به درستی تراز شده است؟ (در صورت مشاهده پک مرطوب، حتی اگر از زمان راه اندازی استریلایزر زمان زیادی هم می گذرد، تراز بودن بررسی شود. تراز بودن به تخلیه مناسب کمک می کند)

• آیا در چمبر استریلایزر، لکه پهن و بزرگ اثر آب دیده می شود که نشان دهد آب زیادی در آن جا جمع می شود؟

• آیا تله یا ترپ های چمبر و جکت به درستی عمل می کنند؟ (ممکن است که فقط در بارهای کوچک به درستی عمل کنند)

• آیا سوپاپ یا والو بخار ورودی به چمبر به درستی عمل می کند و نشتی ندارد؟ (نشتی سوپاپ باعث می شود بخار در مرحله خشک کردن به داخل چمبر نشت کند و باعث ایجاد پک مرطوب شود. این اشکال را آزمون بووی دیک کشف نمی کند، بلکه تست خلا (Vacuum Test) یا تست نشتی (Leak Test) این نقص را نشان خواهد داد)

• آیا سوپاپ تنظیم فشار بخار (شیر فشارشکن بخار یا والو رگولاتور) استریلایزر به درستی عمل می کند؟ در صورت نیاز تعمیر، تنظیم، یا تعویض شود.

• آیا شکاف سوپاپ تنظیم فشار بخار به طور مناسب تنظیم شده است؟ اگر این شکاف بیش از حد لازم کوچک باشد، بخار دچار دمای زیادی یا سوپرهیت می شود و اگر شکاف بیش از اندازه بزرگ باشد، مقدار بسیار زیادی از بخار، بار داخل چمبر را به سرعت گرم خواهد کرد و باعث ایجاد کندانس یا میعان زیادی می شود (برای مرور بخار سوپرهیت می توانید به گاهنامه شماره 210 نیز مراجعه کنید).

• آیا فشار ژنراتور بخار استریلایزر به درستی تنظیم شده است؟

• آیا از سیستم زیرآب ژنراتور بخار استریلایزر به شکل دستی یا خودکار، در دوره های منظم استفاده می شود؟ (با سیستم زیرآب یا Blow Down، آب داخل ژنراتور با فشار خارج می شود و آلودگی و کف را از داخل آن حذف می کند. در صورتی که این سیستم کار نکند، آلودگی و کف منتقل می شوند و باعث گرفتگی تله ها یا ایجاد لکه بر ابزار خواهند شد)

• آیا برای آخرین باری که نگهداری پیشگیرانه یا PM برای ژنراتور بخار استریلایزر اجرا شده، مستندات موجود است؟

• آیا آخرین باری که رسوب زدایی ژنراتور بخار استریلایزر انجام شده است، مشخص و مستند شده است؟

• آیا روشن و خاموش شدن ژنراتور بخار استریلایزر در حالی رخ می دهد که سطح آب در میانه گیج شیشه ای است؟

• آیا به منظور کنترل درست آب ژنراتور بخار استریلایزر توسط پروب ها، وضعیت و سیم کشی آن ها بازدید شده اند؟ (سطح بالای آب که گهگاه رخ دهد، باعث افزودن آب به انتقال بخار می شود)

• آیا اعلام آلارم توسط استریلایزر در زمان نامناسب بودن وضعیت ژنراتور بخار آن به درستی انجام می شود؟

(در ادامه برای مراکز مجهز به سیستم بخار مرکزی یا دیگ بخار)

• آیا ظرفیت دیگ بخار و اندازه لوله های بخار مناسب هستند؟ (در صورت نیاز ظرفیت دیگ بخار افزایش یابد یا استریلایزرها هم زمان کار نکنند)

• آیا اندازه قطر لوله های بخار به اندازه کافی بزرگ است؟ (کوچک بودن قطر لوله های بخار باعث افزایش سرعت حرکت بخار می شود و این موضوع عملکرد نامناسب تله ها را برای حذف موثر کندانس در پی خواهد داشت)

• آیا مصرف کننده دیگری مانند لاندری یا آشپزخانه هم به این دیگ بخار متصل هستند؟

• اندازه لوله اصلی یا هِدِر بخار و تعداد انشعاب های از آن چه مقدار است؟

• آیا در مسیر لوله ورودی بخار، گیج فشار قرار دارد؟ آیا به منظور تصدیق اندازه گیری آن ها کالیبراسیون انجام می شود؟

• فشار بخار استاتیک در لوله اصلی در حالی که هیچ مصرف کننده ای از بخار آن استفاده نمی کند، چقدر است؟

• فشار بخار دینامیک در لوله اصلی در حالی که مصرف کننده ها در حال استفاده از بخارهستند چقدر است؟

• فشار داخل لوله اصلی بخار در نقطه گرفتن انشعاب ها چقدر است؟

• آیا شیب لوله کشی به سمت تله ها است و هیچ انحنا یا گودی نامناسبی در طول لوله ها وجود ندارد؟ (شیب نادرست و وجود انحنا باعث وجود کندانس در لوله های بخار خواهد شد)

• آیا کنترل سطح آب دیگ بخار (سنسور سطح یا شناور) به درستی عمل می کند و سطح آب بالاتر از حد مجاز نیست؟ (تمیزی و سلامت شناور و عملکرد سوپاپ آب ورودی دیگ بخار بازدید شود)

• آیا سطح در گیج شیشه ای (شیشه آبنما) دیگ بخار مناسب است و خیلی بالا یا پایین نیست؟

• آیا سطح در گیج شیشه ای (شیشه آبنما) دیگ بخار نوسانات زیاد ندارد؟

• آیا نقطه اتصال لوله بخار به استریلایزر، بالاتر از سطح لوله های اصلی تامین بخار قرار گرفته است؟ زانویی ها چطور؟ (هم سطح بودن یا پایین تر بودن از لوله اصلی، جلوی جریان کندانس یا میعانات را نمی گیرد و کندانس به داخل استریلایزر راه خواهد یافت)

• آیا در نقطه اتصال لوله بخار به استریلایزر، قسمت جمع شدن کندانس یا دریپ لگ (Drip Leg) قرار داده شده است؟ (طول آن باید برابر قطر لوله اصلی باشد)

• آیا وضعیت تصفیه آب ورودی به دیگ بخار مناسب است؟ (کم بودن یا حتی بیش از اندازه بودن افزودنی های تصفیه به آب ورودی، باعث ایجاد کف و زنگ در سیستم توزیع می شود که این موضوع منجر به نقص تله یا ایجاد لکه بر روی ابزار می شود)

• آیا عملکرد بافل ها (تیـغه یا صفحه هدایت کننده جریان) در داخل و خارج دیگ بخار درست است؟ (عملکرد نادرست آن ها به آب اجازه فرار از دیگ بخار و وارد شدن به سیستم تامین بخار را می دهد)

• آیا فشار دیگ بخار، مناسب برای بخار با فشار کافی و بدون نوسان است؟ (مناسب نبودن این فشار بر عملکرد استریلایزر تاثیر منفی می گذارد و منجر به انتقال آب به داخل سیستم تامین بخار می شود)

• آیا تعویض نوبتی بویلرها و روشن و خاموش کردن آن ها با ترتیب درستی اجرا می شود؟ (در صورت عدم رعایت ترتیب کار، آب وارد سیستم توزیع بخار می شود، چرا که تله ها به درستی نمی توانند عمل کنند)

• آیا اندازه تله نصب شده در نقطه اتصال سیستم تامین بخار به استریلایزر مناسب است؟

• آیا عملکرد تله ها در تمام طول مسیر انتقال بخار بررسی شده است؟ (بررسی عملکرد باید بر اساس توصیه سازنده آن انجام شود و همواره نتایج آن مستند و بایگانی شود)

• آیا عملکرد تله ها پس از تغییر فصل بررسی می شود؟ (تغییر فصل ممکن است باعث ورود آب به لوله های بخار شود)

• آیا پس از تعمیرات کلی دیگ بخار، عملکرد تله ها بررسی می شود؟ (خاموش کردن دیگ بخار باعث جمع شدن میعانات می شود و تله ها در مواجهه با میعانات زیاد، عملکرد درستی نخواهند داشت یا نیاز به زمانی برای بازیـابی عملـکرد درست خود دارنـد)

• آیا برگشت کندانس بررسی شده است؟ آیا تله ها با توجه به برگشت کندانس و طراحی سیستم قادر به حذف کندانس از لوله ها هستند؟

• آیا عملکرد پمپ سیستم برگشت کندانس مناسب است؟

• آیا وضعیت فیلترها بررسی می شود؟ (گرچه فیلتر برای حذف ذرات موجود در بخار طراحی شده است، اما راه حلی برای لوله کشی نامناسب و نقص عملکرد تله ها نیست. فیلترها قادر به جمع آوری کندانس ها در مقادیر زیاد نیستند)

• آیا وضعیت عایق بندی لوله های بخار بررسی شده است؟ (عایق بندی نکردن یا نامناسب بودن عایق بندی، می تواند باعث ایجاد کندانسی شود که از ظرفیت عملکرد تله های قرارداده شده بیشتر باشد)

• آیا جهت جریان هوای خنک هواسازها در محل، نسبت به لوله های بخار بررسی شده است؟ (نباید هوای خنک به شکل مستقیم بر لوله ها برخورد کند، برخورد مستقیم هوای خنک با لوله های بخار باعث ایجاد کندانس اضافی می شود)

• آیا تغییرات دمای محیط در طول مسیر لوله ها بررسی شده است؟ (طراحی باید طوری باشد که حتی در فصل های مختلف سال، اختلاف دمای بالا در مسیر لوله ها وجود نداشته باشد)

 

دانلود گاهنامه

 

این نوشته در ارسال شده است. این لینک مستقیم به این نوشته است.

2 دیدگاه برای “پک مرطوب در استریلیزاسیون بخار – V401

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *